دامنه نوسان باید پویا شود

 به گزارش دنیای بورس، صندوق‌های سهامی یکی از ابزارهای اصلی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه ایران‌اند که عمده دارایی‌شان را در سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی سرمایه‌گذاری می‌کنند. بازدهی صندوق‌های سهامی به‌شدت وابسته به نوسانات شاخص کل بورس است، بنابراین در دوره‌های رونق بازار معمولاً سود بالاتری از سایر صندوق‌ها (مثل درآمد ثابت) دارند، اما در دوره‌های رکودی زیان‌پذیرترند.
یکی از بحث های جدی در مورد صندوق های سهامی در ایران این است ریسک سرمایه گذاری در آنها بالاست و نسبت به دیگر صندوق ها سودآوری کمتری دارند. نقدشوندگی این صندوق ها در مواقع بحران هم بحث مهم دیگری است که پس از جنگ 12 روزه ایران و اسرائیل به صورت جدی مطرح است.
در ادامه حامد فلاح‌جوشقانی از فعالان و کارشناسان بازار سرمایه درباره چالش‌های صندوق‌های سهامی در گفت و گو با ما توضیحاتی ارائه کرد.
فلاح جوشقانی با اشاره به فلسفه تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری گفت: صندوق‌های سهامی با این هدف شکل گرفتند که افراد غیرحرفه‌ای بتوانند بدون ورود مستقیم به بازار، از طریق مدیران حرفه‌ای، سبدی از دارایی‌های متنوع را در اختیار داشته باشند و از بازدهی مناسب بهره‌مند شوند. این مدل در ایران هم ساختار مطلوبی پیدا کرده است، زیرا نهادهای مالی حرفه‌ای مدیریت آن را برعهده دارند و از چابکی بالایی برخوردارند.
او برخلاف برخی انتقادها از تنوع بالای صندوق‌ها دفاع کرد و افزود: هرچند برخی صندوق‌های سهامی در مقایسه با سایر صندوق‌ها (مثل صندوق‌های مرتبط با طلا و صندوق های درآمد ثابت) بازدهی پایین‌تری داشتند، اما همین تنوع باعث رقابت میان نهادهای مالی و ارتقای کیفیت مدیریت دارایی‌ها شده است. طبیعت بازار رقابتی این است که عده‌ای برنده باشند و برخی از شرایط مطلوب فاصله بگیرند. 
فلاح جوشقانی درباره نقش بازارگردان‌ها در شرایط بحرانی و به ویژه عملکرد آنها در شرایط جنگ، گفت: بازارگردان‌ها برای کاهش ریسک نقدشوندگی و محدود کردن نوسانات طراحی شده‌اند، نه حذف کامل ریسک و نوسانات. عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت در دوران جنگ قابل قبول بود اما در مورد صندوق سهام ماجرا فرق می کند، کسی که وارد این صندوق‌ها می‌شود وارد فضای ریسکی شده است در نتیجه در زمان آرامش بازار هم بازدهی بالاتری دارد اما در بحران ریسک بیشتری را تجربه می‌کند. 
او تاکید کرد: انتظار اینکه در زمان بحران شدید مانند جنگ یا سقوط ناگهانی بازار بتوانند ثبات کامل ایجاد کنند، با فلسفه بازار در تضاد است. با این حال، باید سازوکارهای بهتری برای بهبود عملکرد آنان در شرایط خاص طراحی شود.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه از دامنه نوسان انتقاد کرد و گفت: من با دامنه نوسان مشکل دارم، اگر هم قرار است بماند باید پویا باشد. تشکیل صف‌های خرید و فروش به بازار ضربه می‌زند. بسیاری فقط به صف‌های خرید و فروش نگاه می‌کنند. مسئله دامنه نوسان باید به شکلی حل شود. سال ۹۹ اگر دوباره تکرار شود، مطمئن باشید بدون دامنه نوسان هم بازارگردان‌ها عملکرد بهتری خواهند داشت. کسی که وارد بازار سرمایه شده است باید بداند که شرایط منفی در بازار وجود دارد همیشه شرایط مثبت نیست. دامنه نوسان باید پویا باشد، نباید فقط سه و یا ده درصد باشد. با دامنه نوسانی ایستا بازارگردان صندوق های سهامی نمی توانند درست عمل کنند.
او تاکید کرد دولت باید شرایط را محیا کند و کمک کند اما به دنبال مثبت کردن بازار نباشد. .فلاح جوشقانی درباره عملکرد صندوق‌های سهامی در وضعیت بحران، گفت: صندوق‌ها برشی از کل بازار هستند؛ در شرایط خاص ممکن است دچار افت شوند، اما مدیر صندوق باید با چیدمان هوشمند پورتفو و استفاده از ابزارهای جدید، ریسک را مدیریت کند. بازار سرمایه ایران طی سال‌های اخیر ابزارهای متنوعی توسعه داده و اگر نگاه بلندمدت داشته باشیم، صندوق‌های سهامی همچنان از بهترین ابزارهای سرمایه‌گذاری هستند.
او افزود: باید به این نکته توجه کنیم اگر در یک دوره ای طلا بازدهی چند برابری داشته، طبیعی است که صندوق‌ها نتوانند این سطح بازدهی را داشته باشند. در یک دوره ای نرخ بهره افزایش می‌یابد و طبیعی است که بازدهی صندوق‌های سهامی کمتر باشد. به طور کلی ما باید کارکرد صندوق‌های سهامی را با نگاه بلند مدت تری ببینیم، کسانی هم که می خواهند با ریسک بیشتری عمل کنند می‌توانند وارد صندوق‌های اهرمی شوند.