نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ثبات بازار سرمایه

یک کارشناس بازار سرمایه با بیان این‌که صندوق‌های سرمایه‌گذاری نقشی محوری در عمق‌بخشی، افزایش نقدشوندگی و هدایت سرمایه‌های خرد به مسیر حرفه‌ای ایفا می‌کنند، اعلام کرد: اهمیت واقعی صندوق‌ها در بحران‌های بورس نمایان می‌شود؛ جایی که تنوع و طراحی خوب آن‌ها می‌تواند به کنترل و مهار هیجانات بازار کمک کند، اما محدودیت‌ها و ضعف سازوکارهای مدیریت ریسک و نقدشوندگی، خود عامل تشدید بحران خواهد شد.

به گزارش دنیای بورس، هادی جوهری در گفت‌وگو با سنا، اعلام کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری از اواخر دهه ۸۰ و ETF‌ها از اوایل دهه ۹۰ شمسی آغاز به کار کردند، اما از سال ۱۳۹۹ نیاز جدی به آن‌ها احساس شد و با توسعه انواع صندوق‌های جدید، جریان قابل‌توجهی از سرمایه وارد صندوق‌ها شد و رقابت میان آن‌ها افزایش یافت. صندوق‌های سهامی در فراز و فرود بورس عملکردی بهتر از شاخص کل و سرمایه‌گذاری مستقیم داشته‌اند، اما مهم‌تر آن‌که تنوع صندوق‌ها از درآمدثابت تا مختلط و کالایی، زمینه ماندگاری پول در بازار را فراهم کرد.

جوهری گفت: در سال‌های اخیر گردش سرمایه میان سهام، درآمدثابت و طلا نشان داده که وجود این گزینه‌ها مانع خروج دائم پول از بازار سرمایه شده‌است. هم‌چنین صندوق‌هایی چون درآمدثابت، مختلط و فراصندوق‌ها بخشی از دارایی خود را به سهام اختصاص می‌دهند که در شرایط بحرانی می‌تواند به پایداری بازار کمک کند.

وی افزود: نباید نصاب دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا ضریب اهرم در صندوق‌های اهرمی را امری ثابت و غیرقابل تغییر تلقی کرد؛ زیرا در صورت تغییر شرایط بازار، بازنگری نکردن در این موارد می‌تواند کارآمدی صندوق‌ها را کاهش دهد. با این حال، اصلاحات باید با در نظر گرفتن شرایط بازار، سرمایه‌گذاران و نهادهای مالی انجام شود.

مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ترنج گفت: علاوه بر اهمیت طراحی مناسب و تنوع صندوق‌ها، یکی از موضوعات کلیدی اثر سرایتی میان صندوق‌ها و بازار سهام است. اثر سرایتی به این معناست که عملکرد ضعیف یا فشار فروش در یک صندوق می‌تواند به‌سرعت بر سایر صندوق‌ها اثرگذار باشد، زیرا بسیاری از آن‌ها دارای سبدهای مشابه و دارایی‌های مشترک هستند.

جوهری افزود: در سطح کلان بازار، این واقعیت نشان می‌دهد لازم است ابزارهای هماهنگی، نظارت و شفافیت میان صندوق‌ها تقویت شود تا به جای انتقال بحران، شاهد انتقال ثبات باشیم. در واقع، هرچه تنوع صندوق‌ها و ابزارهای سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، این اثر سرایتی می‌تواند کارکردی مثبت یافته و به توزیع بهینه ریسک در کل بازار بینجامد. در این میان، نقش نهادهای مالی نقشی بنیادین است. تکثر نهادهای مالی و حضور پررنگ بخش خصوصی، ضمن ایجاد فضای رقابتی سالم، به ارتقای استانداردهای مدیریت ریسک و کنترل پیامدهای اثر سرایتی کمک می‌کند.

او افزود: تجربه گذشته نشان داد که هرچند در ابتدا تصور می‌شد صندوق‌های درآمد ثابت یا کالایی مانند طلا رقیب بازار سهام باشند، اما در عمل نه تنها چنین نبود بلکه این صندوق‌ها به بهبود کارایی بازار سرمایه نیز کمک کردند. در مورد صندوق‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال نیز باید این نگرانی‌ را کنار بگذاریم؛ ورود این صندوق‌ها می‌تواند تنوع سبد دارایی‌ها در بازارسرمایه را ارتقاء داده و در نهایت تاب‌آوری بازارسرمایه را بیش‌تر کند.

جوهری گفت: بازارهای مالی در جهان نیز به سمت دارایی‌های دیجیتال و توکنایز صندوق‌ها و سهام‌ حرکت کرده‌اند. این تحول، امکان دسترسی سریع‌تر، شفاف‌تر و فراگیرتر به ابزارهای سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند. توکنایز کردن صندوق‌ها می‌تواند علاوه بر تسهیل معامله و کاهش هزینه‌ها، سرمایه‌گذاران نسل جدید را جذب کند.

او در پایان گفت: صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اگر درست طراحی و مدیریت شوند، به ستون‌های پایداری بازار سرمایه بدل می‌شوند. نقش آن‌ها در بحران‌ها، در تنوع‌بخشی دارایی‌ها، در مدیریت ریسک و در حفظ ماندگاری سرمایه غیرقابل انکار است. آینده بازار سرمایه متعلق به صندوق‌هایی است که هم در ابزارهای با دارایی واقعی ریشه دارند و هم با فناوری بلاکچین شفاف‌تر و با سهولت بالا در دسترسی قرار می‌گیرند.

Submitted by taheri on