براساس این مصوبه نرخ کارمزد معاملات صندوق‌های سهامی که پیشتر معادل ۲۵٪ معاملات سهام بود، حالا دوبرابر شده و از ۰/۲۴٪ به حدودا ۰/۵ درصد افزایش یافته است! یعنی اگر شما قبلا ۱۰۰ میلیون تومان واحد صندوق x را خریداری می‌کردید و در همان قیمت می‌فروختید ۲۴۰ هزار تومان کارمزد خرید و فروش پرداخت می‌کردید، اما اکنون این عدد ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.
در این مصوبه کارمزد خرید و فروش اوراق توسط صندوق‌ها سه برابر شده است یعنی پیشتر این کارمزد ۲۵٪ کارمزد معمول اوراق بود که به ۷۵٪ افزایش پیدا کرد.
این مصوبه سازمان بورس با انتقاداتی از سوی کارشناسان و فعالان بازار همراه بوده است .
احسان طیبی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار «دنیای بورس» با اشاره به تغییرات اخیر در ساختار کارمزد‌ها در بازار سرمایه گفت: مصوبه جدید سازمان بورس در زمینه افزایش کارمزد صندوق‌ها و حذف برخی معافیت‌ها، تأثیر منفی بر جذابیت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار خواهد داشت.
او توضیح داد: نه تنها کارمزد‌های افزایش یافته بلکه تخفیف بر کارمزد هم حذف شده است. پیش از این، سبدگردان‌ها در معاملات خود از معافیت‌هایی برخوردار بودند؛ مثلا تا ۲۵ درصد تخفیف کارمزد دریافت می‌کردند، اما این معافیت‌ها اکنون حذف شده است.
به گفته طیبی، اعتراض فعالان بازار سرمایه در ماه‌های اخیر عمدتاً به بالا بودن کارمزد معاملات سهام نسبت به صندوق‌ها مربوط می‌شد.
وی افزود: در حالی‌که انتظار می‌رفت سازمان بورس برای افزایش جذابیت بازار، کارمزد سهام را کاهش دهد تا با صندوق‌ها هم‌تراز شود، برعکس، تصمیم گرفته شد کارمزد صندوق‌ها افزایش یابد که نتیجه آن کاهش نقدشوندگی و پویایی بازار خواهد بود. ترجیح برخی معامله گران که در بازار به صورت کوتاه مدت خرید و فروش انجام می‌دهند، این است که کارمزد پایین باشد، وقتی کارمزد بالا باشد خرید و فروش در فاصله زمانی کم به صرفه نیست.
این کارشناس با بیان اینکه کارمزد بالا، نرخ سود بدون ریسک (که حدود ۳۸ درصد است) و دامنه نوسان، به ضرر بازار است.
او تاکید کرد: افزایش کارمزد صندوق‌ها در کنار سود بالای ابزار‌های بدون ریسک باعث شده جذابیت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سهام کمتر شود. از طرفی، به جذابیت سرمایه‌گذاری مستقیم نیز افزوده نشده است .
طیبی در ادامه خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذار وقتی وارد صندوق می‌شود، عملاً دو بار کارمزد پرداخت می‌کند؛ یک‌بار زمانی که خود صندوق اقدام به خرید و فروش سهام می‌کند و بار دیگر هنگامی که سرمایه‌گذار واحد‌های صندوق را معامله می‌کند. این موضوع هزینه سرمایه‌گذاری را بالا برده و انگیزه ورود به صندوق‌ها را کاهش می‌دهد.
وی با اشاره به اهمیت روانی این مسئله در بازار گفت: در یکی دو روز گذشته هم شاهد بودیم که بسیاری از سرمایه‌گذاران صندوق‌های اهرمی را با اعلام اجرای این مصوبه فروختند. چنین تصمیم‌هایی در کوتاه‌مدت می‌تواند فشار فروش را در بازار افزایش دهد.
احسان طیبی همچنین درباره دامنه نوسان معاملات افزود: من به‌طور کلی موافق حذف دامنه نوسان هستم. تجربه صندوق‌های طلا این موضوع را نشان می‌دهد که بازار سریع‌تر خود را با متغیر‌های اقتصادی تنظیم می‌کند و صف‌های خرید و فروش کاهش می‌یابد. این موضوع باعث افزایش هیجان منطقی و جذابیت بازار می‌شود.
او در پایان گفت: وقتی کارمزد خرید و فروش بالا باشد، سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهد به‌جای پذیرش ریسک بازار، سرمایه خود را در صندوق‌های درآمد ثابت با بازدهی حدود ۳۸ درصد قرار دهد. این روند برای پویایی بازار سهام مناسب نیست و لازم است سیاست‌گذار برای کاهش هزینه معاملات و افزایش انگیزه ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران بازنگری کند.
افزایش کارمزد صندوق‌ها به ضرر جذابیت و پویایی بازار سرمایه است
سازمان بورس سقف کارمزد خرید و فروش واحد‌های صندوق سرمایه‌گذاری را به ۷۵ و ۵۰ درصد کارمزد معاملات معمول افزایش داد و این تصمیم ۱۵ روز پس از ابلاغ اجرایی خواهد شد. اما تحلیلگران از این مصوبه استقبال نکرده‌اند و معتقدند جذابیت و نقدشوندگی بازار را کاهش می‌دهد.
