TAL گامی برای افزایش نقدشوندگی و شفافیت بازار

به گزارش دنیای بورس به نقل از سنا، رضا کیانی مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران به نوسانات قیمتی روزانه در فرآیند معاملات بورس اشاره کرد و گفت: «اگر دامنه نوسان ۳ درصدی را در نظر بگیریم، قیمت می‌تواند بین مثبت ۳ درصد و منفی ۳ درصد تغییر کند و سرمایه‌گذاران را در معرض نوسانات روزانه ۶ درصدی قرار دهد.»
او با بیان این‌که برخی از سرمایه‌گذاران تمایل دارند در طول روز معامله کنند تا از خرید و فروش روزانه سود ببرند، افزود:« گروهی دیگر از سرمایه‌گذاران اما تمایل ندارند ریسک نوسان قیمت در طول روز را بپذیرند. این سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در پایان روز و با قیمتی که برآیند معاملات بازار در طول روز است، معامله کنند.»
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران گفت:« به‌طور کلی، اشخاصی هم‌چون سبدگردانان، مدیران سرمایه‌گذاری صندوق‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌ها که به نمایندگی شرکت‌ها، دارایی آنها را مدیریت می‌کنند، معمولاً تمایل ندارند در معرض ریسک نوسانات روزانه قرار بگیرند. زیرا اگر برای مشتری یا شرکت خود سهمی را خریداری کنند و قیمت آن در طول روز کاهش یابد یا سهمی را بفروشند و قیمت آن افزایش پیدا کند، ممکن است با این پرسش مواجه شوند که چرا زمان مناسبی برای معامله انتخاب نکرده‌اند. این گروه از معامله‌گران ترجیح می‌دهند منتظر جمع‌بندی نهایی بازار باشند و سپس با قیمت پایانی که به‌عنوان مرجع روز شناخته می‌شود، معامله کنند. به همین دلیل، حجم قابل‌توجهی از معاملات در بورس‌های اوراق بهادار در مرحله‌ معاملات پایانی انجام می‌شود.»
تجربه بورس‌های جهانی
کیانی با بیان این‌که تقریباً تمام بورس‌های دنیا این مرحله را در ساختار معاملاتی خود دارند، ادامه داد: «در دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات بورس تهران نیز مرحله‌ معاملات پایانی پیش‌بینی شده است. این مرحله ۱۵ دقیقه به طول می‌انجامد و ورود سفارش و انجام معامله در آن با قیمت پایانی صورت می‌گیرد. هر معامله‌گری که به هر دلیل نمی‌خواهد در معرض ریسک نوسان قیمت در طول روز قرار گیرد، می‌تواند در این مرحله معامله کند.»
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران با تاکید براینکه مرحله معاملات پایانی به افزایش نقدشوندگی بازار کمک می‌کند، گفت: «بخش قابل‌توجهی از معاملات در بورس‌های معتبر در همین مرحله انجام می‌شود و انتظار می‌رود در بورس تهران نیز مرحله معاملاتی به تدریج نقش مهمی در معاملات بورس ایفا کند.»
او با بیان اینکه شرکت‌های سرمایه‌گذاری، هلدینگ‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حتی سرمایه‌گذاران حقیقی می‌توانند در این مرحله، سفارش‌های خود را وارد و معامله کنند، اضافه کرد:«پیش از ورود به مرحله معاملات پایانی، قیمت پایانی تعیین می‌شود. در شرایط فعلی، قیمت پایانی در بازار سرمایه ایران میانگین معاملات در طول روز است که با حجم مبنا تعدیل می‌شود. این قیمت تا ساعت ۱۲:۳۰ استخراج می‌شود، سپس حدود یک ربع برای امور فنی تنفس داده می‌شود و بعد از آن، نمادها در کد ۴ با قیمت پایانی به مدت ۱۵ دقیقه بازگشایی می‌شوند. یعنی از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۳ معاملات با قیمت پایانی انجام می‌گیرد.»
کیانی با اشاره به اینکه در مرحله نخست، این طرح برای شرکت‌های تابلوی اصلی بازار اول انجام خواهد شد و در مراحل بعدی به کل بازار تعمیم داده می‌شود، اضافه کرد:«در این بازه زمانی، تنها سفارش‌ها با قیمت پایانی وارد سامانه می‌شوند و تمام معاملات صرفاً در همین قیمت صورت می‌گیرد.»
او اضافه کرد: «البته این اختیار به بورس تهران داده شده است که در شرایط خاص مانند صف‌های سنگین خرید یا فروش، یا شرایط عملیاتی و نظارتی ویژه، نماد خاص وارد مرحله معاملات پایانی نشود.»
پاسخ به نیاز سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و افزایش نقدشوندگی بازار
کیانی پاسخ به نیاز سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و افزایش نقدشوندگی بازار را از دیگر اهداف راه‌اندازی مرحله معاملات پایانی برشمرد و افزود:«سرمایه‌گذارانی که نگران نوسانات روزانه هستند، پس از مشاهده جمع‌بندی کل بازار و قیمت استخراج‌شده از معاملات روز، سفارش‌های خود را وارد کرده و در همان قیمت معامله خواهند کرد.»
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران هم‌چنین با بیان این‌که این مرحله تأثیری بر شاخص یا حجم مبنا ندارد، اعلام کرد:« قیمت پایانی پیش از آغاز این مرحله و تا ساعت ۱۲:۳۰ محاسبه می‌شود. بنابراین، معاملاتی که در مرحله پایانی انجام می‌شود، بر شاخص و بر حجم مبنا تاثیری ندارد.»
افزایش ارزش و حجم معاملات
کیانی با تاکید بر این‌که این مرحله می‌تواند ارزش و حجم معاملات را افزایش دهد و در نهایت نقدشوندگی بازار را بهبود بخشد، افزود:« این مرحله یک امکان جدید است که به مراحل معاملاتی قبلی اضافه شده و هیچ یک از مراحل معاملاتی پیشین تغییری نخواهند داشت بنابراین با راه‌اندازی مرحله معاملات پایانی به امکانات قبلی اضافه می‌شود و هیچ مرحله و امکان معاملاتی حذف نشده یا تغییر نخواهد کرد بنابراین سرمایه‌گذارانی که معامله‌گر روزانه هستند و از نوسانات طی روز سود می‌برند، هم‌چنان می‌توانند مانند گذشته در ساعات عادی فعالیت کنند.»
طرحی برای همه سرمایه گذاران
کیانی با بیان این‌که این مرحله معاملاتی در شرایط عادی تفکیکی بین سرمایه‌گذاران ایجاد نمی‌کند، توضیح داد:« هم سرمایه گذاران حقیقی و هم حقوقی می‌توانند در مرحله معاملات پایانی معامله کنند.»
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران مرحله معاملات پایانی را گامی در جهت نزدیک شدن به استانداردهای جهانی بازار سرمایه ذکر کرد و گفت:« هرچند این اقدام به‌تنهایی پاسخ‌گوی تمام نیازهای بازار نیست، اما حرکتی در مسیر اصلاح تدریجی و ایجاد بازاری استانداردتر است. چنین روندی در نهایت می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران بیشتر و افزایش اعتماد عمومی به بازار کمک کند.»