دنیای بورس: کاهش 1.6 درصدی شاخص کل بورس تهران در معاملات هفتگی به باور بسیاری از کارشناسان رفتاری غیرمنطقی بود. آن هم در شرایطی که گزارش‌های فصل سوم سال نشانه‌های مثبتی از عملکرد شرکت‌ها نشان می‌داد. مهم‌ترین پرسش آن است که چرا چنین واکنشی را شاهد بودیم؟
بارها اشاره شده است ذات پرریسک بازار سهام منجر می‌شود تا ورود سرمایه‌ها به این بازار در شرایطی صورت گیرد که اعتماد نسبی به فضای کلان به وجود آید. به عبارت دقیق‌تر، زمانی که ریسک‌های عمومی یا سیستماتیک افزایش می‌یابد، عموما دارایی پرریسکی مثل سهام با اقبال کمتری مواجه می‌شود. در وضعیت فعلی نیز، نگرانی‌های عموما غیراقتصادی و انتظارات نامطلوب از فضای کسب و کار باعث شده تا افراد کمتری برای ورود به بازار سهام انگیزه پیدا کنند.
البته این نوع رفتار عموما در کوتاه‌مدت خودنمایی می‌کند و در میان‌مدت همواره واقعیت‌های اقتصادی است که روندساز خواهد بود. بنابراین، اکنون که نشانه‌ها از سودآوری شرکت‌های بورسی مثبت است باید به دنبال آن بود که تحت چه سناریویی امید به سهام برمی‌گردد و رونقی دوباره در این بازار شکل می‌گیرد. برای این منظور و افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران باید زنجیره نشانه‌های مثبت تکمیل شود.
در این میان سه مساله می‌توانند راهگشا باشند و شاید به تدریج موجب افزایش دلگرمی سرمایه‌گذاران و ایجاد موج چهارم صعودی در بورس سال 97 شوند. مساله نخست به نگرانی‌های حوزه سیاست خارجه برمی‌گردد که با نشست ورشوی لهستان شدت گرفته بود. اما آخرین اخبار نشان می‌دهد قرار است موضوع این نشست «آینده صلح و امنیت در خاورمیانه» باشد. این در حالی است که پیش از این برای برگزاری یک نشست ضدایرانی طرح‌ریزی شده بود. به نظر می‌رسد ناکامی آمریکا در همراهی سایر قدرت‌های جهانی منجر به تغییر موضع در این خصوص شد. هم‌زمان منابع آگاه اعلام کرده‌اند ممکن است طی روزهای آینده (احتمالا دوشنبه) اروپایی‌ها از کانال ویژه مالی (SPV) رونمایی کنند. این دو مساله می‌توانند بار دیگر از تردیدها کاسته و اطمینان سرمایه‌گذاران را افزایش دهند که خبری مثبت برای بازار سهام محسوب می‌شود.
مساله بعدی به لوایح مربوط به FATF ارتباط پیدا می‌کند جایی که قرار است امروز پالرمو در مجمع تشخیص تعیین تکلیف شود. در صورت ارایه سیگنال مثبت از مسیر پیوستن به FATF نیز احتمالا بازارها چه ارز و چه سهام با کاهش نگرانی مواجه خواهند شد که اثر مثبتی بر فضای عمومی دارد.
بازار جهانی بر مدار صعود: قیمت کالاهای جهانی نیز در پایان هفته صعودی به پایان رسید که خبر خوشی برای بازار سهام محسوب می‌شود. در مهم‌ترین رویدادهای این حوزه، تعطیلی دولت آمریکا به طور موقت پایان یافت. ترامپ با کنگره توافق کرده فعلا کاخ سفید بازگشایی شود و چند هفته برای مذاکرات بیشتر به یکدیگر مهلت دهند. این دوره تعطیلی دولت آمریکا طولانی‌ترین در تاریخ این کشور بود. بازگشایی مجدد دولت یکی از دلایل خوش‌بینی و افزایش قیمت‌ها در بازارها محسوب می‌شود. در بازار نفت نیز مسایل مربوط به ونزوئلا منجر به تقویت قیمت‌ها شد. استقرار دولت فعلی ونزوئلا که به شدت از سوی ایالات متحده تحت فشار است می‌تواند منجر به کاهش عرضه نفت در بازار جهانی شود و همین مساله از قیمت‌ها حمایت می‌کند. اعمال تحریم‌های بیشتر علیه کاراکاس از سوی آمریکا می‌تواند مشکلات عرضه نفت را افزایش دهد.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: امروز لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی (پالرمو) در صحن مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی می‌شود. با این حال روز گذشته خبرگزاری فارس در خبری اعلام کرد که دو کمیسیون تخصصی مجمع تشخیص، «پالرمو» را رد کردند. براساس آنچه فارس در این زمینه گزارش داده است، لایحه الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فرا ملی (پالرمو) که به علت اختلاف‌نظر مجلس و شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شده، در دو کمیسیون «سیاسی-دفاعی-امنیتی» و «حقوقی-قضایی» مجمع بررسی شد و اعضای هر دو کمیسیون این لایحه را خلاف مصلحت کشور برشمردند.
پس از ماه‌ها رایزنی و تعویق در اجرای SPV، شبکه بلومبرگ به نقل از دیپلمات‌های اروپایی از احتمال راه‌اندازی کانال مالی ویژه اروپا با ایران در روز دوشنبه خبر داد؛ پیش‌تر نیز وزیر امورخارجه فرانسه روز چهارشنبه اعلام کرده بود که سازوکار مالی ویژه موسوم به SPV برای همکاری‌های تجاری میان اروپا و ایران باید طی چند روز آینده به اجرا درآید.
ب) شرکت‌ها: انبوه مشکلات مشتریان ایران خودرو و سایپا باعث شد وزیر صمت دستور حل فوری این مشکلات را صادر کند؛ براین اساس معاون وزیر صمت و همچنین دو خودروساز بزرگ کشور از تشکیل ستادی برای رسیدگی به اعتراض مشتریان در ارتباط با تاخیر در تحویل، عدم‌تحویل و اعلام خودروهای جایگزین خبر دادند. در همین حال مدیران ارشد ایران خودرو و سایپا ، روز شنبه ششم بهمن ماه از ساعت 9 صبح تا 17 پاسخگوی مشکلات مشتریان خواهند بود.
فولاد آلیاژی ایران در پاییز موفق به افزایش سودآوری خود شد و براین اساس سود هر سهم این شرکت از 15.5 تومان در پایان نیمه نخست امسال به 30.3 تومان در پایان دوره ۹ماهه سال افزایش پیدا کرد. در همین حال محمدرضا بنی‌اسدی‌راد؛ مدیرعامل صنایع ملی مس ایران با اشاره این‌که افزایش چشمگیر در تولید کنسانتره اثرات خود را در تولید محصول‌های ذوب و پالایشگاه نشان داد، تصریح کرد: با گذشت ده‌ماه از سال 97 و برای نخستین بار در طول تاریخ «فملی»، این شرکت با 11 درصد افزایش نسبت به برنامه 178 هزار و 600 تنی موفق به تولید 200 هزار تن کاتد مسی شد.
همچنین محسن محمودی؛ مدیر عامل پتروشیمی لردگان در جریان بازدید معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از طرح آمونیاک و اوره این شرکت گفت: این طرح یک میلیون و 755 هزار تنی با حدود 502 میلیون یورو سرمایه‌گذاری هم اکنون در حدود 94 درصد پیشرفت اجرایی داشته است. به گفته وی طرح آمونیاک و اوره پتروشیمی لردگان با مجموع سرمایه گذاری 502 میلیون یورو در سال 98 به بهره برداری کامل می‌رسد.
علی امین تفرشی، عضو هیات مدیره شرکت بورس اوراق بهادار نیز پیش‌تر در خصوص عرضه‌های اولیه بورس تهران گفته بود: بورس اوراق بهادار تهران برای عرضه اولیه حداقل ۵ مورد مشخص تا پایان سال پیش بینی کرده است و اهتمام جدی وجود دارد که این ۵ مورد عرضه، حتما انجام شود و فروشگاه‌های افق کورش، پتروشیمی نوری و سه شرکت دیگر در انتظار عرضه اولیه هستند.