دنیای بورس: کاهش 207 واحدی شاخص بورس در کنار افت هم‌زمان دلار و سکه یک روز نسبتا کم‌تلاطم را در بازارهای داخلی کشور رقم زد. خریداران هیجانی در بازارهای مختلف، طی هفته‌های گذشته درس‌های عبرت مهمی گرفتند. افرادی که بی‌توجه به هیچ منطقی صرفا در صف خریداران قرار گرفتند، با اصلاح بازارها نقره‌داغ شدند و به نظر می‌رسد آینه عبرتی برای هجوم سراسیمه نقدینگی به بازارهای مختلف شدند. شاخص بورسی که از نزدیکی کانال 196 هزار تا کف 173 هزار نیز اصلاح شد، دلاری که از نرخ‌های بالاتر از 19 هزار تومان تا محدود 12 هزار تومان نیز پایین آمد و سکه طلا که از اوج 5.5 میلیون تومانی محدوده زیر 4 میلیون تومان را نیز تجربه کرد. این تلاطم قیمتی انتظار رشد دایمی بازارها را میان افراد تازه‌وارد در هم شکست و ریسک ورود بدون تحلیل به بازارها را در جامعه افزایش داد. آیا این پایان ماجراست؟ در ادامه برخی سناریوهای احتمالی از بازگشت التهاب به هر کدام از بازارها را بررسی می‌کنیم.
دلار و سکه در انتظار سیگنال سیاسی: در شرایطی آرامش در معاملات این روزهای بازارهای ارز و سکه به چشم می‌خورد، سناریوهای مختلفی برای آینده این دو بازار مطرح می‌شود. گروهی افت اخیر را نشانه‌ای بر پایان تلاطم‌ها می‌دانند و معتقدند دیگر هجوم سرمایه‌ها در نرخ‌های کنونی به سمت دلار صورت نمی‌گیرد. این در حالی است که دسته دیگری همچنان سناریوی افزایش نرخ دلار و سکه را پیش‌بینی می‌کنند.
به نظر می‌رسد قرار گرفتن نرخ دلار در بازار آزاد در میانه محدوده اوج قبلی (حدود 19 هزار تومان) و کف قیمتی (دلار در سامانه نیما) نشان‌دهنده همین تضاد دیدگاه‌ها است. از یک سو، سفته‌بازان و افرادی که دلار را در قیمت‌های بالا خریداری کرده‌اند تمایلی به کاهش بیشتر قیمت‌ها نشان نمی‌دهند، از سمت دیگر، ضعف تقاضای خرید منجر به سکون نرخ‌ها در این بازار شده است.
در این شرایط، رویدادهای سیاسی پس از 13 آبان و اعمال دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان موثر خواهند بود. برخی فعالان معتقدند جو روانی آن دوران می‌تواند منجر به بازگشت التهاب به بازار ارز شود، این در حالی است که مقامات کشورمان پیش‌بینی می‌کنند آمریکا تمام زور خود را در همین ماه‌ها زده است و قرار نیست اتفاقی تازه در تاریخ مزبور بیفتد. در این میان بحث‌های مربوط به FATF و سوییفت و همچنین آمارهای دقیق‌تر از صادرات نفت کشورمان می‌توانند بازیگران اصلی بازارهای ارز و سکه باشند. پس از تصویب لوایح مربوط به FATF از سوی مجلس، اکنون توپ در زمین شورای نگهبان است که لوایح مزبور را تصویب کند. امری که در صورت وقوع می‌تواند شوک منفی را به بازار ارز وارد کند و بالعکس. اگر زنجیره اخبار مثبت سیاسی به خوش‌بینی‌های مربوط به سوییفت نیز همراه شود، امکان افت بیشتر قیمت‌ها در بازار ارز نیز فراهم خواهد شد. به عبارت دقیق‌تر، برخی تحلیل‌گران بین‌المللی معتقدند آمریکا برای تحریم ایران در سوییفت با مشکلی جدی مواجه است، زیرا این اقدام هزینه زیادی برای روابط ایالات متحده با اروپا دارد. بنابراین، منابع آگاه حتی از اختلاف جدی میان رییس جمهور و وزیر خزانه‌داری آمریکا بر سر این موضوع خبر می‌دهند. خزانه‌داری ایالات متحده تحریم سوییفت را به زیان آمریکا می‌داند و مخالف تحریم آن است. اما ترامپ نیز می‌داند بدون تحریم سوییفت ضربه سنگینی به اقتصاد ایران وارد نخواهد شد و عملا پروژه وی برای افزایش فشار بر تهران با شکست مواجه می‌شود.
به هر حال، داغ شدن اخبار مرتبط با موضوع برجام و تحریم‌ها و به ویژه جزییات بسته اروپا که قرار است تا پیش از 13 آبان از آن رونمایی شود، ممکن است موج جدیدی از هیجان را در بازارهای ارز و سکه به راه اندازد.
آماده‌باش بورس برای محرک تازه: بازار سهام نیز پس از اصلاح بیش از 10 درصدی نسبت به اوج خود، نشانه‌های بازگشت آرامش را در خود دارد. با فروکش تب بورس و دلسرد شدن تازه‌واردهای بورسی از کسب سودهای روزانه و بدون وقفه، به نظر نمی‌رسد در کوتاه‌مدت رشدهای هیجانی را فراتر از قله قبلی در بازار سهام شاهد باشیم. کارشناسان معتقدند چرخش نقدینگی از سهام سفته‌بازی به سمت بنیادی‌ها سناریوی محتمل این روزهای بورس تهران محسوب می‌شود.
اما چند محرک می‌تواند مجدد فضای رونق معاملاتی در بازار سهام را فراهم کند. نخست گزارش‌های 6 ماهه است که در صورتی که فراتر از انتظارات باشد، محرکی تازه و بنیادین برای افزایش قیمت‌ها و در نتیجه پیوستن مجدد سرمایه‌گذاران به موج خریداران است. برنامه منظم سازمان برای عرضه اولیه شرکت‌هایی با قدرت جذب نقدینگی بالا می‌تواند روزهای سرد سهام را متحول کند. جابه‌جایی دارایی‌ها با ورود یک شرکت جدید می‌تواند انگیزه تازه‌ای برای رونق معاملاتی بورس تهران باشد. در نهایت نیز مباحث سیاسی مربوط به تحریم‌ها در صورتی که روند مثبت اخیر خود را ادامه دهد می‌تواند یک سوخت تازه برای حرکت سهام باشد که با کاهش ریسک سرمایه‌گذاری منجر به رشد نسبت قیمت به درآمد متوسط بورس تهران خواهد شد.
هسته معیوب معاملات سهام: مشکل دیرینه بازار سهام در روزهای پرمعامله همچنان هسته معاملاتی است. یعنی ابتدایی‌ترین بستری که باید برای حفظ رونق بورس فراهم شود. کارشناسان معتقدند اهمال مقام ناظر در این خصوص منجر شده تا بی‌اعتمادی از سوی معامله‌گران، به ویژه تازه‌واردها نسبت به بورس تهران شکل بگیرد.
شروع آرام بازار جهانی: با آغاز معاملات هفتگی بازار جهانی شاهد نوسان آرام قیمت‌ها در بازار فلزات هستیم. جایی که چین اعلام کرده آمادگی لازم برای حفظ رونق اقتصادی در شرایط جنگ تجاری را دارد. در سوی دیگر، قیمت نفت بار دیگر افزایش یافت و از کف 80 دلاری فاصله گرفت. علت اصلی این مساله به تنش‌های مربوط به ترور خاشقجی، خبرنگار عربستانی برمی‌گردد که موجب اختلاف جدی میان سعودی‌ها و کشورهای غربی شده است.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: موعد اجلاس ۶ روزه گروه ویژه اقدام مالی FATF فرا رسید؛ اجلاسی که تعیین تکلیف تعلیق ایران از فهرست سیاه، به آن موکول شده بود. وب‌سایت گروه ویژه اقدام مالی خبر داد که اجلاس این گروه از امروز یکشنبه و به مدت شش روز در پاریس در حالی برگزار می‌شود که مقام‌های بیش از ۲۰۰ کشور به بحث و بررسی موضوع‌های تعیین شده می‌پردازند. همچنین بیش از ۸۰۰ مقام مسوول به نمایندگی از ۲۰۴ کشور و سازمان بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول، سازمان ملل و بانک جهانی از مدعوین این اجلاس هستند.
دیروز همچنین دستورالعمل نحوه جبران آثار ناشی از افزايش قیمت ارز در پیمان‌های ريالی فاقد تعديل تدوین و از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ شد.در همین حال سازمان امور مالیاتی الزام شرکت‌های بورسی و غیر بورسی به ارایه صورت‌های مالی حسابرسی و استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح را ابلاغ کرد. دیروز به دلیل بروز مشکل فنی در سامانه معاملات امکان سفارش گیری و انجام معاملات متوقف شد..
ب) صنایع: وزیر صنعت، معدن و در مکاتبه‌ای با رییس سازمان حمایت با درخواست مختومه شدن پرونده تخلفات فولادسازان و تولیدکنندگان سایر فلزات غیر آهنی در اسرع وقت موافقت کرد. پس از اینکه موضوع حذف غیرقطعی شورای رقابت از نهاد قیمت‌گذاری خودرو مطرح شد، حالا معاون وزیر صمت تاکید دارد قیمت جدید خودرو توسط سازمان حمایت در حال بررسی است.
ج) شرکت‌ها: سایپا در خصوص نوسازی ناوگان فرسوده تجاری سنگین برنامه‌ریزی کرده تا آخر مهر امسال ۸ هزار خودرو را ثبت سفارش و کارهای اجرایی را برای ورود آن‌ها به ناوگان انجام دهد. در همین حال خبر رسیده که بر مبنای بخشنامه جدید صادرات انحصاری تراکتور رفع شده اما هر گونه صادرات صرفا پس از اخذ مجوز شرکت تراکتورسازی خواهد بود.
مدیرعامل شرکت بهساز مشارکت‌های ملت با اشاره به عبور موفق شرکت کرپ ناز از موانع تولید، از افزایش تولیدات این شرکت خبر داد. قرار شده است از منابع درآمدی مختلفی، بازسازی و نوسازی خط تولید و تامین سرمایه در گردش شرکت در دستور کار قرار گیرد.